Bệnh lao phổi nên ăn gì, kiêng ăn gì? Vai trò của trái cây và rau củ

Tầm quan trọng của việc xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người bệnh lao phổi 

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình điều trị bệnh lao phổi. Bệnh nhân lao phổi thường ăn uống kém, sụt cân do mất cảm giác thèm ăn, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa do dùng nhiều thuốc. Vì vậy, cần biết người bệnh lao phổi nên ăn gì, kiêng ăn gì, một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh:

• Cải thiện hệ miễn dịch
• Hỗ trợ phục hồi
• Quản lý cân nặng
• Giảm tác dụng phụ của thuốc
• Cung cấp năng lượng cần thiết 

Thực phẩm nên ăn khi mắc bệnh lao phổi

Khi mắc bệnh lao phổi, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch mà còn hỗ trợ đáng kể trong quá trình điều trị và hồi phục. Dưới đây là danh sách các thực phẩm nên được bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày của người bệnh lao phổi.

Nhóm thực phẩm giàu protein

Protein là thành phần cần thiết để xây dựng, duy trì và phục hồi các mô trong cơ thể. Đối với bệnh nhân lao, việc bổ sung đủ protein rất quan trọng vì protein hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh hơn, ngăn chặn sự mất cơ bắp, thúc đẩy quá trình chữa lành và giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.

Do đó, người bị bệnh lao phổi nên bổ sung các thực phẩm giàu protein như trứng, thịt nạc, cá, đậu, sữa và các sản phẩm từ sữa,... vào trong bữa ăn của mình. 

Nhóm thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất

Đối với bệnh nhân lao, vitamin và khoáng chất là những chất thiết yếu giúp cơ thể phục hồi các bộ phận bị hư hại, tăng cường hệ miễn dịch và phòng ngừa các biến chứng. Bạn có thể tìm thấy nhiều vitamin trong rau củ quả tươi và các loại thực phẩm khác nhau.

• Vitamin A, C, E có nhiều trong các loại trái cây như cam, chanh, kiwi, dâu tây, hoặc các loại rau như cà rốt, bí đỏ, ớt đỏ, cải xoăn, các loại rau xanh,...
• Vitamin D có thể được bổ sung qua chế độ ăn (như cá hồi, cá thu, trứng, nấm).
• Vitamin B6 có thể được cung cấp qua thực phẩm như thịt gia cầm, cá, khoai tây, chuối, các loại đậu và ngũ cốc.

Ngoài ra, các khoáng chất như kẽm và sắt sẽ giúp cơ thể bệnh nhân bị lao phổi được lưu thông máu, cũng xây dựng sức khỏe xương. Một số thực phẩm chứa nhiều sắt và kẽm như thịt đỏ, gan, hải sản, rau xanh đậm và các sản phẩm ngũ cốc nguyên hạt.

Nhóm thực phẩm giàu chất béo tốt

Việc thúc đẩy sức khỏe hồi phục một phần phụ thuộc rất nhiều vào các loại thực phẩm giàu chất béo tốt. Do đó, người bệnh lao phổi cần đảm bảo chế độ ăn uống có chứa các nguồn chất béo lành mạnh như bơ, dầu ô liu, cá hồi, cá thu, các loại hạt như hạnh nhân và hạt lanh,... giúp cung cấp năng lượng và duy trì sức khỏe. 

Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa

Người mắc bệnh lao cần chế độ dinh dưỡng giàu chất chống oxy hóa để cải thiện sức khỏe và hỗ trợ điều trị. 

Để tăng cường khả năng chống oxy hóa, người bệnh nên bổ sung nhiều loại thực phẩm khác nhau trong chế độ ăn, như:

• Trái cây (việt quất, dâu tây, nho)
• Rau củ (cải xoăn, bông cải xanh, cà rốt)
• Các loại hạt (hạnh nhân, hạt chia, hạt hướng dương)
• Gia vị (nghệ, gừng, quế), và các loại trà thảo mộc.

Thực phẩm nên kiêng khi mắc bệnh lao phổi 

Khi bị bệnh lao phổi, có một số loại thực phẩm bạn nên tránh để không làm ảnh hưởng xấu đến quá trình điều trị. Sau đây là danh sách các thực phẩm cần kiêng khi mắc bệnh lao phổi.

Thực phẩm chứa nhiều đường

Việc tiêu thụ lượng đường quá mức có thể làm suy giảm khả năng miễn dịch. Vì vậy, người bệnh lao phổi nên hạn chế các thực phẩm chứa nhiều đường tinh luyện như bánh kẹo, nước ngọt, thực phẩm chế biến sẵn chứa đường.

Thực phẩm chế biến sẵn

Người bệnh lao nên hạn chế ăn thực phẩm như thực phẩm đóng hộp, đồ ăn nhẹ đóng gói, bánh ngọt, đồ chiên, thức ăn nhanh vì chúng chứa nhiều chất béo không tốt, đường và các chất phụ gia nhân tạo gây khó tiêu và ảnh hưởng không tốt đến quá trình điều trị lao.

Rượu bia và các chất kích thích

Rượu bia và các chất kích thích như cà phê, thuốc lá, thuốc lào, cùng với đồ ăn cay nóng, có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và kích thích đường hô hấp. Chúng cũng cản trở việc hấp thu các chất dinh dưỡng và ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình điều trị bệnh lao phổi. Vì vậy, bệnh nhân nên kiêng những thực phẩm và chất kích thích này để hỗ trợ tốt nhất cho quá trình điều trị lao phổi.

Gợi ý thực đơn cho người bệnh lao phổi

Việc ăn nhiều bữa nhỏ thay vì ba bữa lớn giúp người bệnh hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn và tránh được cảm giác đầy bụng, từ đó hỗ trợ tốt hơn cho quá trình điều trị lao phổi. Dưới đây là gợi ý thực đơn cho người bệnh lao phổi mà bạn có thể tham khảo:

Bữa sáng: Khởi đầu ngày mới với các loại thức ăn nhẹ và dễ tiêu:

• Chọn lựa như cháo, phở, mì, hủ tiếu hoặc bánh mì để dễ tiêu hóa.
• Bổ sung thêm một phần trái cây tươi, sữa chua hoặc sữa tươi ít đường để cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết.

Bữa trưa: Tăng cường protein, vitamin và khoáng chất:

• Thực đơn có thể gồm thịt nạc, cá, đầy đủ các loại rau cải, củ quả.
• Kèm theo một phần trái cây tươi để tăng cường chất chống oxy hóa.

Bữa tối: Nhẹ nhàng nhưng đầy đủ chất dinh dưỡng:

• Nên chọn các loại thức ăn nhẹ như cá hấp, đậu hũ, rau xanh.
• Các món ăn này giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, giúp cơ thể dễ tiêu hóa và ngủ ngon hơn.

Bữa phụ: Duy trì năng lượng và dinh dưỡng suốt ngày:

• Súp, sữa, nước ép trái cây hoặc sinh tố là lựa chọn tuyệt vời giữa các bữa chính.

Hy vọng qua bài viết này của Phòng khám lao phổi Bác sĩ Tẩn, bạn đã có được những thông tin bổ ích về người bệnh lao phổi nên ăn gì, kiêng ăn gì. Việc lựa chọn thực phẩm giàu dinh dưỡng, cùng với việc tránh những thức ăn có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh, sẽ giúp tăng cường sức khỏe và hỗ trợ hiệu quả trong quá trình điều trị. Chúc bạn sớm phục hồi và duy trì một lối sống lành mạnh.

BS.CKII. Nguyễn Văn Tẩn

Trưởng Khoa Lao và Bệnh Phổi - Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch TPHCM

0913.80.50.82 - 0916.93.63.5