Bệnh lao xương kiêng ăn gì? Lưu ý dinh dưỡng người bệnh cần biết
Tác giả: BS.CKII Nguyễn Văn Tẩn
09/09/2025
Chế độ dinh dưỡng luôn là yếu tố hỗ trợ đắc lực trong quá trình điều trị lao xương. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết bệnh lao xương kiêng ăn gì để cơ thể không bị quá tải và thuốc phát huy hiệu quả tối ưu. Bài viết sau, Phòng khám Lao phổi BS.CKII. Nguyễn Văn Tẩn sẽ giúp bạn nhận diện các nhóm thực phẩm không phù hợp, từ đó xây dựng một thực đơn an toàn và lành mạnh hơn.
Nguyên tắc dinh dưỡng cho người lao xương
Người mắc bệnh lao xương cần duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh để hỗ trợ cơ thể phục hồi và tăng cường sức đề kháng. Nguyên tắc chung bao gồm:
Đa dạng thực phẩm: Ăn đủ các nhóm dưỡng chất cơ bản như đạm, tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất để cung cấp năng lượng và nuôi dưỡng xương.
Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa: Chọn món hấp, luộc, nấu mềm, tránh thức ăn quá nặng hay khó tiêu, giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất hiệu quả.
Hạn chế các chất không tốt cho sức khỏe: Đồ ngọt, dầu mỡ, đồ uống có cồn hoặc caffein cần giảm ở mức vừa phải để giảm gánh nặng cho gan, thận và hệ tiêu hóa.
Uống đủ nước: Giúp cơ thể thanh lọc, vận chuyển dưỡng chất và duy trì chức năng sinh lý bình thường.
Chia nhỏ bữa ăn: Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì 1–2 bữa lớn để hấp thu dưỡng chất tốt hơn và giảm mệt mỏi cho cơ thể.
Cơ thể phục hồi tốt hơn khi người bệnh ăn đa dạng đủ nhóm dưỡng chất
Bệnh lao xương kiêng ăn gì?
Thực phẩm chế biến sẵn và thức ăn nhanh
Các loại thực phẩm như xúc xích, thịt nguội, đồ hộp, mì ăn liền, hamburger, khoai tây chiên hay các loại bánh kẹo đóng gói thường chứa lượng lớn muối, đường và chất béo kém lành mạnh. Những thành phần này dễ làm cơ thể tăng gánh nặng cho tim mạch và hệ tiêu hóa – vốn đã yếu đi khi người bệnh đang điều trị.
Không chỉ nghèo nàn về vitamin, chất xơ và khoáng chất, nhóm thực phẩm này còn có nhiều chất phụ gia và chất bảo quản. Những chất này có thể gây kích ứng đường ruột, làm tăng tình trạng viêm và khiến hệ miễn dịch suy yếu hơn, từ đó cản trở quá trình phục hồi của người mắc lao xương.
Thực phẩm chế biến sẵn khiến cơ thể chịu thêm gánh nặng tiêu hóa và tim mạch
Các món chiên xào nhiều dầu mỡ
Những món chiên ngập dầu như gà rán, thịt chiên giòn hay nem rán thường chứa lượng lớn chất béo bão hòa. Khi đi vào cơ thể, chúng dễ gây đầy bụng, khó tiêu và khiến dạ dày phải hoạt động quá sức. Đặc biệt, khi dầu được đun ở nhiệt độ cao, nó có thể tạo ra các hợp chất gây viêm – điều này hoàn toàn không có lợi cho cơ thể đang suy yếu vì bệnh và thuốc điều trị lao xương.
Các món chiên nhiều dầu khiến dạ dày hoạt động nặng nề và khó tiêu hơn
Rượu, bia và đồ uống chứa caffein
Người bị lao xương cần tuyệt đối hạn chế rượu bia vì đây là nhóm đồ uống "gây hại" cho gan. Gan giữ vai trò chuyển hóa thuốc điều trị lao, vì vậy uống rượu bia sẽ khiến gan quá tải, tăng nguy cơ tổn thương gan và làm giảm hiệu quả điều trị.
Ngoài ra, các thức uống chứa caffeine như cà phê, trà đặc hay nước tăng lực cũng không phù hợp. Chúng có thể gây mất ngủ, kích thích thần kinh và khiến người bệnh cảm thấy uể oải, mệt mỏi hơn trong quá trình điều trị.
Caption
Đồ ăn cay, nóng và kích thích dạ dày
Những gia vị cay như ớt, tiêu, mù tạt hay sa tế có thể tạo ra kích ứng mạnh trên niêm mạc tiêu hóa và cả đường hô hấp. Với người đang điều trị lao, đặc biệt là lao phổi, thực phẩm cay nóng dễ khiến triệu chứng ho tăng lên, gây rát họng và làm người bệnh khó chịu hơn.
Ngoài ra, các món cay cũng có thể làm dạ dày nóng rát, đầy hơi hoặc khó tiêu, nhất là ở những bệnh nhân có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
Caption
Ngũ cốc tinh luyện và đồ ngọt
Các loại ngũ cốc tinh chế như bánh mì trắng, mì ống trắng hay gạo trắng đã bị loại bỏ phần lớn chất xơ và vitamin trong quá trình sản xuất. Điều này khiến chúng trở thành nguồn tinh bột nhanh hấp thu nhưng lại không mang nhiều giá trị dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, các loại đồ uống nhiều đường như nước ngọt có gas, nước giải khát đóng chai hay nước ép công nghiệp cũng chỉ cung cấp "calo rỗng". Chúng làm tăng đường huyết nhanh, khiến cơ thể dễ mệt mỏi và không hỗ trợ gì cho quá trình phục hồi của người bệnh lao xương.
Đồ uống nhiều đường chỉ cung cấp calo rỗng, không hỗ trợ phục hồi xương
Lưu ý trong quá trình điều trị
Trong quá trình điều trị lao xương, người bệnh cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng để hỗ trợ phục hồi tốt nhất và hạn chế biến chứng không mong muốn:
Không nên tự ý kiêng khem quá mức vì có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng và làm chậm quá trình hồi phục.
Mọi thay đổi liên quan đến chế độ ăn uống nên trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Kết hợp chế độ ăn khoa học với các bài tập vận động nhẹ nhàng theo hướng dẫn giúp củng cố xương khớp và nâng cao hiệu quả điều trị.
Việc hiểu rõ bệnh lao xương kiêng ăn gì sẽ giúp người bệnh tránh được những thực phẩm không có lợi và hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn. Nếu bạn cần tư vấn chuyên sâu về chế độ ăn hoặc phác đồ điều trị, hãy truy cập website của Phòng khám Lao phổi BS.CKII. Nguyễn Văn Tẩn để được hỗ trợ tận tình.
Tìm hiểu thêm về các bài viết liên quan ở dưới đây:
Thông tin này chỉ có tính tham khảo, không dùng để thay thế ý kiến tham vấn của chuyên viên Y tế. Bệnh nhân phải được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và điều trị y tế chuyên môn. Bác sĩ CKII Nguyễn Văn Tẩn: 0916 93 63 53 - 0913 80 50 82
