Chụp X-quang phổi biết được gì? Quy trình và chi phí

Bạn thường nghe đến chụp X-quang phổi khi đi khám bệnh, đặc biệt là khi có các triệu chứng về hô hấp như ho, khó thở hay đau ngực. Vậy chụp X-quang phổi là gì, có an toàn không và khi nào cần thực hiện? Hãy cùng Phòng khám Lao phổi Bác sĩ Tẩn tìm hiểu để hiểu rõ hơn về phương pháp này qua bài viết dưới đây!

Chụp X-quang phổi là gì? 

Chụp X-quang phổi là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng tia X để ghi lại hình ảnh của phổi và các cấu trúc bên trong lồng ngực như tim, mạch máu và xương. Đây là kỹ thuật được sử dụng phổ biến nhất trong việc tầm soát, phát hiện và chẩn đoán các tổn thương ở nhu mô phổi, xương sườn. 
Qua đó, bác sĩ có thể phát hiện và đánh giá các bệnh lý như viêm phổi, lao phổi, tràn dịch màng phổi, khối u hoặc các vấn đề liên quan đến tim và lồng ngực, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Tuy nhiên, chụp X-quang phổi cũng có cả mặt lợi và hạn chế nhất định. Để hiểu rõ hơn, bạn có thể xem qua bảng so sánh dưới đây:
 

Ưu điểm	Nhược điểm
Nhanh chóng và tiện lợi: Chỉ mất vài phút để thực hiện và có kết quả nhanh.	Phơi nhiễm tia X: Dù liều tia thấp nhưng chụp nhiều lần trong thời gian ngắn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
Chi phí thấp: Rẻ hơn so với các phương pháp khác như CT hoặc MRI.	Hạn chế trong đánh giá chi tiết: Không hiển thị rõ mô mềm hoặc tổn thương nhỏ, cần kết hợp thêm CT/MRI.
Không xâm lấn: Không cần phẫu thuật hay can thiệp vào cơ thể, ít nguy cơ biến chứng.	Không phát hiện một số bệnh sớm: Một số bệnh ở phổi hoặc tim giai đoạn đầu có thể không rõ trên X-quang.
Phát hiện nhiều bệnh lý: Hỗ trợ chẩn đoán viêm phổi, lao, tràn dịch màng phổi, tim to, gãy xương sườn,…

Khi nào cần chụp X-quang phổi?

Chụp X-quang phổi thường được bác sĩ chỉ định trong nhiều tình huống lâm sàng khác nhau, đặc biệt khi cần kiểm tra hoặc chẩn đoán các vấn đề liên quan đến hệ hô hấp, tim mạch và các cấu trúc trong lồng ngực. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể cần thực hiện chụp X-quang phổi:

• Triệu chứng bất thường về hô hấp: Khi người bệnh có biểu hiện như ho kéo dài, khó thở, đau tức ngực, ho ra máu hoặc sốt không rõ nguyên nhân, chụp X-quang giúp xác định nguyên nhân và đánh giá mức độ tổn thương ở phổi.
• Nghi ngờ mắc các bệnh lý phổi: Chụp X-quang giúp phát hiện các bệnh như viêm phổi, lao phổi, phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), tràn khí màng phổi, tràn dịch màng phổi, u phổi hoặc xơ phổi.
• Ung thư phổi: Kỹ thuật này có thể phát hiện sớm các khối u phổi hoặc hạch bất thường trong lồng ngực, hỗ trợ đánh giá mức độ lan rộng và theo dõi quá trình điều trị.
• Chấn thương vùng ngực: Trong trường hợp tai nạn giao thông, té ngã hoặc va chạm mạnh gây đau ngực, bác sĩ thường chỉ định chụp X-quang để kiểm tra xem có gãy xương sườn, tổn thương phổi hay tụ dịch, tụ khí không.
• Bệnh về xương và lồng ngực: Chụp X-quang giúp phát hiện các tổn thương như gãy xương sườn, viêm màng phổi, u trung thất và các bất thường khác trong khoang ngực.
• Đánh giá tim và mạch máu lớn: Chụp X-quang có thể phát hiện các dấu hiệu giãn tim, phình động mạch chủ hoặc thay đổi cấu trúc mạch máu lớn trong lồng ngực.
• Tầm soát sức khỏe định kỳ: Đối với những người có nguy cơ cao như hút thuốc lá lâu năm, làm việc trong môi trường độc hại hoặc có tiền sử bệnh phổi, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang định kỳ để phát hiện sớm bất thường dù chưa có triệu chứng rõ ràng.

Việc chụp X-quang phổi được thực hiện nhanh chóng, dễ dàng và mang lại nhiều giá trị trong chẩn đoán, từ đó giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị hiệu quả và kịp thời.

Quy trình chụp X-quang phổi

Chụp X-quang phổi là thủ thuật đơn giản, nhanh chóng và không gây đau. Tuy nhiên, để đảm bảo hình ảnh rõ nét và an toàn cho người bệnh, quy trình được thực hiện theo các bước cụ thể như sau:

Bước 1: Chuẩn bị trước khi chụp

Trước khi chụp X-quang phổi, người bệnh cần tháo bỏ toàn bộ trang sức, vật dụng kim loại như đồng hồ, kẹp tóc, áo ngực có gọng sắt để tránh ảnh hưởng đến hình ảnh. Sau đó sẽ thay áo chuyên dụng bằng vải mỏng không chứa kim loại. Nếu là phụ nữ mang thai hoặc nghi ngờ có thai, cần thông báo với bác sĩ để được cân nhắc phương pháp chẩn đoán phù hợp và đảm bảo an toàn cho thai nhi.

Bước 2: Tiến hành chụp X-quang

Người bệnh sẽ được hướng dẫn đứng ở tư thế thẳng hoặc nghiêng trước máy X-quang tùy theo chỉ định. Trong quá trình chụp, kỹ thuật viên sẽ yêu cầu hít sâu và giữ hơi thở trong vài giây để phổi giãn nở, giúp hình ảnh rõ nét hơn. Quá trình này diễn ra nhanh chóng, chỉ trong vài giây và không gây đau đớn.

Bước 3: Sau khi chụp

Khi đã hoàn tất, người bệnh có thể thay lại quần áo và sinh hoạt như bình thường mà không cần theo dõi đặc biệt. Kết quả chụp X-quang sẽ được bác sĩ chuyên khoa phân tích và trả trong vòng 15–30 phút hoặc theo thời gian hẹn của cơ sở y tế.

Cách đọc kết quả chụp X-quang phổi

Để hiểu đúng kết quả chụp X-quang phổi, bạn cần tuân theo trình tự rõ ràng nhằm tránh bỏ sót các dấu hiệu bất thường. Dưới đây là các bước cơ bản:

Bước 1: Kiểm tra thông tin

Đầu tiên, bạn cần xem kỹ tên bệnh nhân, ngày và giờ chụp để chắc chắn rằng kết quả thuộc về đúng người và đúng thời điểm.

Bước 2:  Đánh giá kỹ thuật chụp

Trước khi chụp, bạn cần nhắc người bệnh hít vào thật sâu và giữ hơi để phổi giãn rộng, giúp hình ảnh rõ nét hơn. Sau đó, hãy quan sát chất lượng hình ảnh, bao gồm độ sáng, độ tương phản và tư thế chụp (trước – sau, sau – trước, nghiêng, chếch…). Những yếu tố này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến độ rõ nét và giá trị chẩn đoán của phim, nên cần được đánh giá kỹ trước khi đọc kết quả.

Bước 3: Đọc phim theo thứ tự giải phẫu

Bạn nên đọc theo thứ tự từ ngoài vào trong để không bỏ sót chi tiết:

• Mô mềm: Kiểm tra xem có khối bất thường, tràn khí dưới da hay thay đổi nào lạ không.
• Khung xương: Bạn quan sát xương sườn, cột sống, khoảng cách giữa các xương để phát hiện tình trạng gãy xương, dị dạng hay di lệch (nếu có)
• Màng phổi: Màng phổi người bình thường chỉ là một đường mảnh. Nếu thấy rõ hai lá màng phổi, đây có thể là dấu hiệu tràn khí hoặc tràn dịch.
• Vòm hoành: Thông thường vòm hoành phải một người bình thường sẽ cao hơn bên trái. Tuy nhiên, nếu thấy vòm hoành thay đổi vị trí, bạn cần lưu ý đến các bệnh lý có thể liên quan.
• Trung thất: Bạn kiểm tra xem khí quản có bị lệch không, kích thước tim có lớn không (dựa vào tỷ lệ tim/ngực), có thấy hạch bất thường hay không.
• Rốn phổi và tuần hoàn phổi: Đánh giá xem có hạch, đậm mạch hay dấu hiệu tăng áp lực động mạch phổi hay không.
• Nhu mô phổi: Quan sát độ sáng của phổi. Nếu thấy nốt, vết mờ, xơ hóa hay vùng sáng bất thường, đó có thể là dấu hiệu của tổn thương phổi cần kiểm tra kỹ hơn.

Bước 4: Đưa ra kết luận

Sau khi xem xét toàn bộ các vùng, bạn cần tổng hợp những bất thường (nếu có) và đối chiếu với triệu chứng lâm sàng để đưa ra nhận định ban đầu. Kết luận này sẽ giúp bác sĩ xác định hướng chẩn đoán và điều trị tiếp theo.

Lưu ý quan trọng khi chụp X-quang phổi

Trước khi thực hiện chụp X-quang phổi, bạn nên lưu ý một số điểm quan trọng dưới đây để đảm bảo an toàn và giúp quá trình chẩn đoán đạt hiệu quả cao nhất:

• Hạn chế lạm dụng: Chụp X-quang sử dụng tia X với liều thấp, nhưng không nên thực hiện nhiều lần trong thời gian ngắn nếu không thực sự cần thiết để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Tháo bỏ vật dụng kim loại: Trước khi chụp, bạn cần tháo tất cả trang sức, áo ngực có gọng, nút áo kim loại và các vật bằng kim loại khác để tránh làm nhiễu hình ảnh.
• Thông báo nếu có thai: Nếu bạn đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai, hãy thông báo với bác sĩ hoặc kỹ thuật viên để được cân nhắc lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp và an toàn hơn.
• Tuân thủ hướng dẫn: Trong suốt quá trình chụp, bạn cần thực hiện đúng theo chỉ dẫn của kỹ thuật viên để đảm bảo chất lượng hình ảnh phục vụ cho việc chẩn đoán chính xác.

Một số câu hỏi khác về chụp X-quang phổi

Chụp X-quang phổi có an toàn không?

Có, đây là phương pháp an toàn với liều tia thấp, không xâm lấn, không gây đau và thường được dùng để chẩn đoán bệnh lý phổi, lồng ngực. Tuy nhiên, không nên lạm dụng quá nhiều lần trong thời gian ngắn. Phụ nữ mang thai cần báo bác sĩ để được tư vấn phương pháp phù hợp hơn.

Chụp X-quang phổi giá bao nhiêu?

Giá dao động từ khoảng 110.000 đồng - 160.000 đồng. Điều này phụ thuộc vào loại máy chụp, cơ sở y tế, thời gian trả kết quả và khu vực.

Mất bao lâu để có kết quả chụp X-quang phổi?

Thời gian nhận kết quả X - quang phổi tương đối nhanh, thường dao động từ 10-15 phút hoặc đến vài giờ, tùy vào cơ sở y tế và mức độ phức tạp của hình ảnh.

Chụp X-quang phổi có cần nhịn ăn không?

Bạn có thể ăn uống bình thường vì phương pháp này chỉ chụp hình ảnh phổi và lồng ngực, không ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

Chụp X-quang phổi có ảnh hưởng gì không?

Chụp X-quang phổi an toàn nếu thực hiện đúng chỉ định. Không nên lạm dụng chụp X-quang quá nhiều lần nếu không cần thiết. Lượng tia X rất thấp, không ảnh hưởng đến sức khỏe nếu chụp theo chỉ định của bác sĩ. Không gây đau đớn, không xâm lấn, quy trình nhanh chóng.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về chụp X-quang phổi, vai trò cũng như những lưu ý cần thiết khi thực hiện. Nếu bạn đang có triệu chứng hô hấp bất thường hoặc cần kiểm tra sức khỏe phổi định kỳ, đừng ngần ngại liên hệ Phòng khám Lao phổi Bác sĩ Tẩn để được tư vấn và chẩn đoán chính xác, kịp thời. Sức khỏe phổi là nền tảng cho một cuộc sống khỏe mạnh, hãy chủ động bảo vệ ngay từ hôm nay!

Lưu ý: Tại Phòng khám Lao phổi Bác sĩ Tẩn đang được tổ chức phi chính phủ FIT tài trợ chụp phim X-Quang kỹ thuật số bằng máy hiện đại và xét nghiệm đàm bằng phương pháp GeneXpert MIỄN PHÍ cho người bệnh đến ngày 31/12/2030